Ngày đăng: 03-04-2025
TT.CHG - Thương mại điện tử, công nghệ số bùng nổ, các đối tượng buôn bán thuốc lá nhập lậu đã lợi dụng kẽ hở thực hiện nhiều hành vi vi phạm, trong đó có công nghệ AI.
Tại tọa đàm “Phòng, chống buôn lậu thuốc lá - nhiều thách thức đặt ra” tổ chức vào sáng nay (ngày 2/4), các đại biểu đều nhất trí cho rằng, với sự vào cuộc quyết liệt của các lực lượng chức năng, tình hình vận chuyển, buôn bán thuốc lá điếu nhập lậu có xu hướng giảm.
Tuy nhiên, tình trạng này vẫn diễn biến phức tạp tùy theo từng thời điểm và khu vực, với nhiều thủ đoạn tinh vi.
Khu vực biên giới Tây Nam được xác định là địa bàn trọng điểm về nhập lậu thuốc lá, trong khi TP. Hồ Chí Minh và TP. Hà Nội là các trung tâm buôn bán, tiêu thụ thuốc lá điếu ngoại nhập lậu lớn nhất. Đồng thời, khu vực biên giới tỉnh Quảng Trị cũng là điểm nóng về nhập lậu thuốc lá qua tuyến biên giới Việt - Lào. Các nhãn hiệu thuốc lá điếu ngoại nhập lậu phổ biến gồm Jet, Hero, 555, Elephant, Nelson, Scott, Esse...
Các hành vi vi phạm chủ yếu là kinh doanh hàng hóa nhập lậu, vận chuyển và buôn bán thuốc lá điếu nhập lậu, cũng như kinh doanh thuốc lá điếu sản xuất trong nước nhưng không có giấy phép kinh doanh theo quy định. Ngoài ra, cũng có trường hợp vi phạm về việc không niêm yết thông báo không bán thuốc lá cho người chưa đủ 18 tuổi.
Ông Nguyễn Đức Lê - đại diện Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước (Bộ Công Thương) - thông tin về thực trạng buôn lậu thuốc lá tại Việt Nam
Thông tin rõ hơn về thực trạng buôn lậu thuốc lá, ông Nguyễn Đức Lê - đại diện Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước (Bộ Công Thương) - cho biết, công tác đấu tranh phòng, chống buôn lậu đã có sự chuyển biến tích cực nhờ sự nỗ lực vào cuộc của các lực lượng chức năng.
Thống kê của Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước cho thấy, từ đầu năm 2024 đến nay, lực lượng quản lý thị trường cả nước đã kiểm tra 1.474 vụ việc, xử lý 1.263 vụ vi phạm liên quan đến buôn bán, vận chuyển, tàng trữ trái phép thuốc lá điếu ngoại nhập lậu, xì gà nhập lậu, thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng.
Chia sẻ về phương thức vi phạm của các đối tượng buôn lậu, ông Nguyễn Chí Nhân, Tổng thư ký Hiệp hội Thuốc lá Việt Nam, cho biết, các phương thức thực hiện rất phức tạp và cực kỳ nguy hiểm. Ông Nhân cho biết, đã có nhiều cán bộ, chiến sĩ bị thương, thậm chí tử vong khi ngăn chặn thuốc lá nhập lậu.
Thuốc lá lậu thường được tập kết sát biên giới và vận chuyển bằng nhiều phương tiện như xe máy, xuồng cao tốc và ô tô. Để tránh bị truy cứu trách nhiệm hình sự, các đối tượng thường chia nhỏ lượng hàng và cất giấu chung với hàng hóa hợp pháp. Gần đây, các đối tượng còn lập tài khoản giả trên các sàn thương mại điện tử để thực hiện giao dịch mua bán.
“Công tác đấu tranh với các đối tượng buôn lậu thuốc lá chưa bao giờ hạ nhiệt. Các đối tượng này luôn tìm mọi cách để đưa thuốc lá lậu vào thị trường nội địa,” lãnh đạo Hiệp hội Thuốc lá Việt Nam nhận định.
Cùng với các giải pháp phòng, chống thuốc lá điếu nhập lậu, các lực lượng chức năng cũng đang đối mặt với một cuộc chiến mới: chống buôn lậu thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng. Thống kê từ Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước cho thấy, các vụ vi phạm liên quan đến thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng vượt trội so với thuốc lá điếu truyền thống.
Từ đầu năm 2024, lực lượng chức năng đã thu giữ và xử lý trên 190 ngàn bao thuốc lá điếu nhập lậu. Trong khi đó, số lượng thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng bị thu giữ lên đến hơn 240 ngàn sản phẩm, cùng với gần 10 tấn phụ kiện. Tổng số tiền phạt hành chính từ các vụ vi phạm này lên tới hơn 6,6 tỷ đồng, với trị giá hàng hóa vi phạm gần 29 tỷ đồng.
Mặc dù tại Kỳ họp thứ 8 Quốc hội khóa XV đã thông qua nghị quyết cấm sản xuất, kinh doanh, nhập khẩu, chứa chấp, vận chuyển và sử dụng thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng, có hiệu lực từ 1/1/2025 với mức xử phạt cao nhất lên đến 400 triệu đồng, nhưng trên thực tế, hoạt động mua bán sản phẩm thuốc lá thế hệ mới vẫn diễn ra mạnh mẽ. Các cửa hàng không còn bày bán công khai, nhưng sản phẩm này vẫn được giao dịch sôi nổi trên các hội, nhóm mạng xã hội hoặc được bán lén lút tại nhà riêng. Khi có nhu cầu mua, người bán thường hướng dẫn khách hàng qua inbox trên mạng xã hội hoặc qua số điện thoại, Zalo để thực hiện giao dịch.
Ông Phạm Quốc Đông - Phó Chi cục trưởng Chi cục Điều tra phòng chống buôn lậu, Cục Hải quan - cho rằng, các đối tượng đang áp dụng công nghệ để thực hiện các hành vi vi phạm
Đáng chú ý, khi thương mại điện tử, công nghệ số bùng nổ, các đối tượng buôn bán thuốc lá nhập lậu đã lợi dụng kẽ hở của công nghệ để thực hiện nhiều hành vi vi phạm.
“Công nghệ phát triển, các đối tượng vi phạm đã áp dụng AI, công nghệ để thực hiện hành vi buôn lậu, kinh doanh thuốc lá lậu với những thủ đoạn ngày càng tinh vi” - ông Phạm Quốc Đông - Phó Chi cục trưởng Chi cục Điều tra phòng chống buôn lậu, Cục Hải quan - thông tin.
Triệt phá các đầu mối lớn thay vì chỉ xử lý nhỏ lẻ
Để nâng cao hiệu quả công tác phòng, chống buôn lậu thuốc lá, đại diện Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước cho rằng, các lực lượng chức năng như Biên phòng, Hải quan, Công an và Quản lý thị trường cần phối hợp chặt chẽ hơn, tổ chức các đợt truy quét định kỳ và triệt phá các đầu mối lớn thay vì chỉ xử lý các vụ việc nhỏ lẻ.
Ngoài ra, cần tăng cường công tác phối hợp với các quốc gia láng giềng, kiểm soát chặt chẽ từ biên giới và tăng cường lực lượng kiểm soát trên môi trường thương mại điện tử, nơi các đối tượng buôn lậu đang ngày càng tìm cách hoạt động tinh vi hơn.
Ông Nguyễn Đức Lê cho biết, trước những thủ đoạn ngày càng tinh vi của các đối tượng buôn lậu thuốc lá, lực lượng chức năng cũng đang chủ động ứng dụng công nghệ, phối hợp giữa các đơn vị để siết chặt kiểm soát, đặc biệt là trong không gian mạng. Tuy nhiên, ông nhấn mạnh, cuộc chiến chống buôn lậu thuốc lá sẽ ngày càng khó khăn nếu không có sự chung tay của toàn xã hội, từ cơ quan chức năng đến doanh nghiệp và người tiêu dùng.
Từ năm 2024 đến nay, với thuốc lá điếu truyền thống nhập lậu, lực lượng quản lý thị trường cả nước đã thu giữ, xử lý trên 190 ngàn bao; trong khi đó, số lượng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng thu giữ trên 240 ngàn sản phẩm các loại, cùng với khoảng gần 10 tấn phụ kiện, số tiền vi phạm hành chính hơn 6,6 tỷ đồng, trị giá hàng hóa vi phạm gần 29 tỷ đồng.
Hoàng Giang
Theo Congthuong.vn
