Ngành Hải quan: Phân loại đối tượng để chống buôn lậu, gian lận thương mại

Nhiều thủ đoạn buôn lậu đã bị cơ quan Hải quan phát hiện

Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan Nguyễn Văn Cẩn nhấn cho biết, trong số hàng hóa gian lận trên có nhóm đối tượng lợi dụng thương mại điện tử xuyên biên giới, các tổ chức kinh doanh cấu kết với các đối tượng làm thuê… để thực hiện hành vi phạm tội.

Đáng lưu ý, trong 6 tháng đầu năm, riêng trên tuyến hàng không, cơ quan Hải quan đã phát hiện, xử lý hơn 100 vụ ma túy/140 đối tượng, thu giữ gần nửa tấn ma túy tổng hợp. Lực lượng Hải quan đã phối hợp chặt chẽ với lực lượng Công an, Biên phòng để truy bắt các đối tượng, với các thủ đoạn tinh vi. Thống nhất chỉ đạo của lãnh đạo Bộ Công an, Bộ Tài chính, lực lượng Công an, Hải quan tổ chức lực lượng phòng, chống từ xa, đánh đúng, đánh trúng đối tượng.

Ông Nguyễn Văn Cẩn cũng nhấn mạnh đến nhóm đối tượng gian lận thương mại khác thông qua việc lợi dụng loại hình sản xuất xuất khẩu, tạm nhập tái xuất. Ví dụ mặt hàng hạt điều. Nhận thấy dấu hiệu bất thường trong hoạt động XNK hạt điều, lực lượng Hải quan đã phối hợp với lực lượng Công an lật tẩy hành vi của các doanh nghiệp nhập khẩu hạt điều để phục vụ sản xuất xuất khẩu nhưng cố tình mang tiêu thụ trong nội địa hòng trốn thuế.

Nhóm đối tượng lợi dụng chính sách để gian lận khiến lực lượng Hải quan gặp không ít khó khăn trong công tác bắt giữ, xử lý. Đơn cử như quy định về xuất xứ “Made in Vietnam”, cấp Giấy Chứng nhận xuất xứ (C/O) không đúng quy định.

Do vậy, Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan cho rằng cần sửa đổi các cơ chế, chính sách không còn phù hợp để nâng cao công tác đấu tranh, ngăn chặn, phòng ngừa các hành vi vi phạm. Cũng liên quan đến chính sách, hiện cơ quan Hải quan gặp khó khăn trong việc xử lý khi phân biệt các lô hàng dược liệu hay thực phẩm.

Thêm một thủ đoạn mới về gian lận thương mại mà cơ quan Hải quan đang tiến hành xác minh, điều tra. Cụ thể, các đối tượng lợi dụng việc tăng giá của cước vận chuyển, vỏ container. Cụ thể, một số hãng tàu mua vỏ container mới nhưng lại khai báo vỏ container của hãng tàu.

Đại diện Cơ quan Thường trực Ban Chỉ đạo 389 của Bộ Tài chính cho biết đang tiếp tục kiến nghị Bộ Tài chính để sửa đổi cho phù hợp với tình hình thực tế về các vướng mắc của các địa phương liên quan đến số lượng hàng giả lớn, chi phí giám định cao.

Khởi tố 95 vụ vi phạm

Cũng trong ngày 4/8, thông tin được Tổng cục Hải quan phát đi cho thấy, trong tháng 7, lực lượng Hải quan đã bắt giữ một số vụ buôn bán, vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới nhưng không có tính chất phức tạp. Mặt hàng vi phạm chủ yếu gồm: đường cát, thuốc lá, mỹ phẩm, đồ chơi trẻ em, sản phẩm gia cầm… được các đối tượng vận chuyển qua các tuyến như: hàng không, cảng biển, bưu điện, đường mòn, lối mở biên giới đường bộ.

Đáng chú ý, hoạt động buôn bán, vận chuyển trái phép các chất ma túy vẫn diễn ra hết sức phức tạp qua các tuyến hàng không, đường bộ. Tình hình tại các cửa khẩu biên giới đã mở cửa thông thương với các nước trên thế giới, việc đi lại, thông thương hàng hóa thuận lợi hơn nên lượng ma túy thẩm lậu vào Việt Nam có xu hướng tăng lên.

“Số lượng hành khách, phương tiện vận tải xuất nhập cảnh, quá cảnh; hàng hóa xuất nhập khẩu, tạm nhập, tái xuất… tăng mạnh nên số vụ việc qua các cửa khẩu có xu hướng tăng cao”, Tổng cục Hải quan nhấn mạnh.

Nhằm chủ động thu thập thông tin, nắm bắt tình hình thực tế tại địa bàn, kịp thời chỉ đạo điều hành, quản lý nhà nước về hải quan, Tổng cục Hải quan đã tăng cường chỉ đạo, cảnh báo, kiểm tra hướng dẫn nghiệp vụ đối với lực lượng chống buôn lậu trong toàn Ngành.

Cụ thể, ban hành văn bản về công tác thu thập thông tin, tài liệu phục vụ công tác xác minh vi phạm pháp luật; rà soát đánh giá hiệu quả kiểm soát mặt hàng gỗ nhập khẩu từ Lào; cảnh báo trong toàn ngành về công tác kiểm soát, chống buôn lậu xăng dầu và hướng dẫn kiểm tra việc tuân theo pháp luật trong tố tụng hình sự; thực hiện trao đổi, cung cấp thông tin, hồ sơ tài liệu đối với 22 yêu cầu của cơ quan điều tra, cơ quan khác liên quan đến hoạt động điều tra hình sự; tổ chức Hội nghị tập huấn chống hàng giả và bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ.

Về kết quả xử lý, tháng 7 (kỳ báo cáo 16/6 đến 15/7), toàn ngành Hải quan đã chủ trì, phối hợp, phát hiện, bắt giữ, tổng số 1.842 vụ việc vi phạm, trị giá hàng hóa vi phạm ước tính hơn 222,458 tỷ đồng; số thu ngân sách đạt 20,530 tỷ đồng; cơ quan Hải quan khởi tố 2 vụ, chuyển cơ quan khác kiến nghị khởi tố 14 vụ.

Lũy kế từ 16/12/2021 đến 15/7/2022, ngành Hải quan đã trực tiếp và phối hợp phát hiện, bắt giữ và xử lý 9.376 vụ việc vi phạm pháp luật hải quan, trị giá hàng hóa vi phạm ước tính hơn 3.996 tỷ đồng.

Đáng chú ý, cơ quan Hải quan khởi tố 26 vụ án hình sự, chuyển cơ quan khác kiến nghị khởi tố 69 vụ, số tiền thu nộp ngân sách nhà nước là 299,5 tỷ đồng.

Điển hình như: ngày 18/6/2022, Chi cục Hải quan cửa khẩu Chi Ma (Cục Hải quan Lạng Sơn) phối hợp với Trạm kiểm soát Biên Phòng cửa khẩu Chi Ma tuần tra, kiểm soát khu vực cửa khẩu Chi Ma, tại ngã ba đường tuần biên cắt đường nhánh đông từ mốc 1225 vào nội địa khoảng 500m cạnh bãi Tuấn Minh, phát hiện có 30 thùng hàng hóa là các thùng carton, lực lượng chức năng đã truy tìm chủ sở hữu 30 thùng hàng nói trên nhưng không ai nhận là chủ sở hữu.

Tổ công tác vận chuyển 30 thùng hàng carton về trụ sở Chi cục Hải quan cửa khẩu Chi Ma để kiểm tra, phát hiện trong 30 thùng carton này chứa 1.200 quả pháo phụt phát sáng và 1.200 quả dạng pháo điện tam giác xoay tạo hiệu ứng ánh sáng, không rõ nguồn gốc xuất xứ; trị giá 96 triệu đồng.

Chi cục Hải quan cửa khẩu Chi Ma quan đã gửi mẫu pháo trên cho Công an tỉnh Lạng Sơn để giám định theo quy định. Kết quả giám định, các mẫu pháo trên không phải là pháo nổ.

Một vụ việc điển hình khác, ngày 7/7/2022, Cục Hải quan An Giang chuyển hồ sơ xử lý vụ xuất khẩu mặt hàng phân bón giả của Công ty TNHH Nông Nghiệp Ba Trái Dâu đến Công an tỉnh An Giang để kiến nghị khởi tố tội “Sản xuất, buôn bán hàng giả là thức ăn dùng để chăn nuôi, phân bón, thuốc thú y, thuốc bảo vệ thực vật, giống cây trồng, giống vật nuôi” (theo quy định tại Điều 195 Bộ luật Hình sự năm 2015, sửa đổi, bổ sung năm 2017).